زبان نوشتاری را به زبانهای علمی، ادبی، محاورهای و طنز تقسیم میکنند. مناسبترین زبان برای مقالات و آثار محققانه، زبان علمی است. در این نوع نگارش، الفاظ باید گویا، کوتاه و آسانیاب باشند. بنابراین لفظ نباید چندان خودنمایی کند و بیش از مجرایی برای عبور آسانتر معانی باشد. از ویژگیهای زبان علمی آن است که در آن از کنایات دور و تشبیهات ادیبانه و نازکخیالیهای شاعرانه پرهیز میشود و معانی با مأنوسترین کلمات خود میآیند. نویسنده وقتی با چنین زبانی سخنی میگوید، از امثال عبارات زیر میپرهیزد:
عرصۀ خاکی را به نور افلاکی خود روشن کرد؛ به جای «به دنیا آمد».
اسب حکومت را به زیر ران گرفت؛ به جای «به حکومت رسید».
شاهد مقصود را در آغوش گرفت؛ به جای «به مقصود رسید».
حضور به هم رسانید؛ به جای «آمد».
زیبایی و شیوایی در هر زبانی، معنایی دارد که باید بدان پایبند بود. شیوایی در همۀ انواع نثر پسندیده، و بلکه لازم، است. میتوان علمی نوشت و زبان را به عبارات عاطفی و احساساتی نیاراست، و در عین حال از چاشنی ذوق سود برد. آنچه در زبان علمی ممنوع است، تعابیر شاعرانه و نثرهای ادبی است، نه زیبایی و استواری که در هر زبانی، معنا و خصلتهای مربوط به خود را دارد. به نمونۀ زیر توجه شود:
زبان ادبی:
چهل سال از هجرت پیامبر (ص) به مدینه میگذشت که فرشتۀ شهادت، درهای بهشت وصال را به پاداش عمری عشق و جانبازی در راه معشوق ازلی، در وعدهگاه همیشگی، به روی عاشق دلسوخته کوفه، مولای خوبان، گشود.
زبان علمی، همراه با شیوایی:
در سال چهلم هجری، آن امام گرامی، پاداش عمری فداکاری را در راه حق و حقیقت در محراب نماز گرفت.
رضا بابایی
کانون نویسندگان قم
https://eitaa.com/kanoonnevisandeganqom
اولین نفری باشید که درباره این دوره نظر میدهید!